Teletıp Malpraktis Riskini Artırabilir mi?

Teletıp basit bir tanım ile ham veya rafine haldeki medikal bilgi kullanılarak hastaların genel iyilik hallerinin geliştirilmesi amacıyla yapılan prosedürleri içerir. Sağlık hizmetlerinin daha ulaşılır, daha mali etkin olması ve hasta uyumunun fazla olması sağlayacak geleceğin sistemlerinden biri teletıptır. Teletıp ile anlatılan hasta ve sağlık hizmeti sunan kişi bir arada değilken sağlık hizmeti sunulmasıdır. Hastalar ev rahatlığı ortamında doktora başvurabilirler. Hastane öncesi, hastane ve hastane sonrası olmak üzere üç ana başlık altında toplanabilir. Hastane öncesi ve sonrası aşamalarda tanı aşamasında tek bir hekim üzerinde çok sayıda iletişim yükü oluşturacak olsa da gereksiz poliklinik başvurusunu azaltma anlamında teletıp gerçek anlamda destek sağlayabilir. Kardiyoloji branşında özellikle kalp yetmezliği hastalarında çok sayıda çalışma ile kullanımı test edilmiş ve bu hastalarda teletıp takibi ile hastane başvuru sayısı azalmış, medikal tedaviye uyumu artmış ve hayat kalitesini de yükselmiştir (1,2). Kronik kalp yetmezliği hastalarında teletıp doğru kullanıldığında ölümleri azalttığı da ayrıca bildirilmiştir. (3) Benzer şekilde de yaşadığımız pandemi sürecinde de teletıp aktif olarak kullanılmış, filyasyon ve hasta takibi amacıyla işleri kolaylaştırmıştır (4) Hastanelerin yönetmek durumunda olduğu hasta yükünün çok fazla arttığı dönemlerde nasıl kullanılabileceğini şu anki pandemi süreci kanıtlamıştır. Bu canlı deneme süreci teletıp kullanılırken oluşturulması gereken standart model sistem ihtiyacını da göstermiştir. Teletıp hizmeti verilirken standardı sağlamak önemli kriterlerden biri olarak yerini almalıdır.

Hekim hasta ilişkisinin merkezinde gelişen tanı, tedavi ve takip süreci sağlık sisteminin ana hatlarını oluşturmaktadır. Karşılıklı saygı ve anlayış içerisinde yüzyıllardır süregelen bu ilişki eskiden olduğu gibi modern tıbbın da hamurunda yer almaktadır. İyi bir anamnez ve fizik muayene üzerine kurulmuş bu sistemde teletıp sonrasında belirli modifikasyonlar zorunlu hale gelmiştir. Bu durum da kaçınılmaz bir şekilde hekim-hasta ilişkisine yeni bir boyut kazandırmaktadır. Teletıp sistemi üzerinden fizik muayeneye yardımcı olabilecek akıllı cihazlar ile bu hizmetin kalitesi de yükselmektedir. Fakat yine de nasıl ki normal geleneksel yöntem ile sunulan sağlık hizmetinde malpraktis olduğu düşünülen nedenlerle başvurular oluyorsa teletıp da bu başvurulara gebedir. Yurt dışında yapılan teletıp hizmeti nedeniyle alınan şikayetlerin %71’i hastalığın tanısındaki eksiklik veya yanlışlar ile ilişkilidir (5). Aynı verilere bakıldığında %11’i tedavinin yanlış yönetilmesi, %7’si ise cerrahi olması gereken hastaların yanlış yönlendirilmesi nedeniyledir (5). Teletıp kullanımı sıklaştıkça yeni memnuniyetsizlik portföyü de beraberinde gelecektir.